Rak piersi
SAMOBADANIE PIERSI.
DLACZEGO POWINNAŚ KONTROLOWAĆ SWOJE PIERSI?
Większość nowotworów piersi kobiety wykrywają same, często jednak już w zaawansowanym okresie choroby. Systematyczna samokontrola (samobadanie) piersi umożliwia wcześniejsze wykrycie raka, a więc wtedy, gdy jest on uleczalny. Oceniono, że dzięki samobadaniu możnaby uratować od przedwczesnej śmierci 400 - 600 kobiet rocznie w Polsce.
Samobadanie piersi należy wykonywać raz w miesiącu tak, żeby widzieć, jak piersi wyglądają i jak odczuwa się ich napięcie i ciężar. Dokładne poznanie swoich piersi sprawi, że łatwo będzie zauważyć wszelkie zmiany, które wystąpić mogą z miesiąca na miesiąc. Wczesne odkrycie zmian i odróżnienie ich od tego, co „normalne" jest zasadniczym celem samobadania piersi. Kobieta młoda powinna wykonywać samobadanie w drugim lub trzecim dniu po miesiączce, gdy piersi nie są obrzęknięte. Kobieta w okresie menopauzy (klimakterium) lub po jego zakończeniu powinna wybrać sobie jeden dzień w miesiącu, np. pierwszy i powtarzać badanie zawsze w tym samym dniu kolejnych miesięcy.
JAK CZĘSTO KONTROLOWAĆ PIERSI?
Samobadanie piersi należy wykonywać począwszy od 25-ego roku życia, raz w miesiącu. Raz do roku należy zgłosić się na badanie piersi do lekarza nawet, gdy nie występują żadne niepokojące objawy.
1. Stań przed lustrem. Oglądaj swoje piersi stwierdzając, czy nie ma w nich nic, czego wcześniej nie zauważyłaś, np. zmiany wypełnienia, czy wyniosłości brodawek. Sprawdź, czy jedna z nich nie jest wciągnięta, czy skóra na piersi nie jest gdzieś wciągnięta, czy nie tworzy się w niej zagłębienie, pofałdowanie lub złuszczenie naskórka. Następnie trzeba określić:
2. Wszystkie zmiany kształtu piersi i odczucia napięcia mięśni klatki piersiowej.
3. Nadal stojąc blisko przed lustrem, załóż ręce do tyłu na głowę i napnij mięśnie. Cały czas patrz na piersi, czy nie ukazują się w nich zaciągnięcia lub zagłębienia.
4. Teraz połóż ręce na biodra i przesuń łokcie równo najpierw do przodu, a następnie do tyłu. Nadal obserwuj, czy nie zauważysz asymetrii lub zagłębień.
Następne etapy badania wykonuje się nie patrząc w lustro, gdyż najważniejsze w nich jest to, co wyczujesz pod palcami.
5. To badanie można wykonać pod prysznicem lub w kąpieli. Ważne, żeby było wykonane na stojąco. Podnieś lewe ramię do góry, trzema lub czterema palcami prawej ręki badaj dotykiem lewą pierś - najpierw delikatnie przesuwając po skórze, potem lekko i nieco silniej naciskając, zaczynając od okolicy pachy, czyli górnej zewnętrznej ćwiartki, potem przechodząc w dół bliżej środka, w kierunku mostka. Ruchy ręki badającej muszą być delikatne, okrężne, lekko naprzemiennie uciskające.
UWAGA!
Najdokładniej musisz zbadać okolicę pomiędzy piersią, a ramieniem. Gdy zakończysz badanie lewej piersi powtórz to samo z prawą. W czasie badania zwracaj uwagę na to czy nie wyczuwasz pod palcami jakichś guzków lub zgrubień pod skórą, których nie było w poprzednim badaniu.
6. Po zbadaniu piersi - z ramieniem nadal podniesionym do góry - należy zbadać brodawkę. Trzeba sprawdzić jej napięcie, czy nie ma owrzodzeń, pęknięć naskórka, wydzieliny. Powtórz to samo badając drugą brodawkę.
7. To badanie jest powtórzeniem 4 i 5, ale na leżąco. Połóż się na plecach. Lewą rękę połóż wysoko za głową i powtórz badanie 4 i 5 . Teraz również musisz zwrócić uwagę na zmiany w konsystencji piersi, czy nie ma w nim nowych zgrubień lub guzków.
8. Powtórz badanie dla drugiej piersi.
KIEDY TRZEBA NATYCHMIAST ZGŁOSIĆ SIĘ DO LEKARZA?
Gdy zaobserwujesz następujące objawy natychmiast zgłoś się do lekarza:
1. Zmiany w kształcie piersi lub ich położeniu, np. uniesienie piersi ku górze,
2. Wciągnięcie, owrzodzenie lub zaczerwienienie brodawki sutkowej,
3. Zmarszczenie lub zmianę koloru skóry na piersi,
4. Guzek lub stwardnienie w piersi,
5. Wydzielinę z brodawki sutkowej,
6. Zgrubienie pod pachą,
Pamiętaj, że nie każdy guzek, stwardnienie lub zmiany skóry są rakiem - zawsze jednak wymagają badania lekarskiego. Najczęściej są to zmiany zapalne, lub nowotwory łagodne. Ich leczenie zapobiega powstaniu nowotworów złośliwych.